ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΙΕΣΤΑΣ

Ο Τιερί Πακό, καθηγητής της Πολεοδομίας του Πανεπιστημίου Paris XII, εκδότης του περιοδικού «Urbanisme» και συνεργάτης πολλών γαλλικών εφημερίδων, εστιάζει στη σιέστα και στο ρόλο που έπαιξε στην ορθολογική οργάνωση του παραγωγικού χρόνου, κρίνοντας πως πρόκειται για ένα φαινόμενο που δε μελετήθηκε επαρκώς.

Για μας, τους Ελληνες, η μεσημεριανή ξεκούραση δεν είναι άγνωστη ή τουλάχιστον δεν ήταν κάποτε. 'Οταν ήμασταν παιδιά...


με την ενεργητικότητα να ξεχειλίζει, σκεφτόμασταν σχεδόν με τρόμο την ώρα που οι γονείς μας θα μας έβαζαν με το ζόρι στο κρεβάτι για να πάρουμε το μεσημεριανό «υπνάκο» μας. Μεγαλώνοντας και ζώντας μέσα σε ρυθμούς εντατικούς, αντιληφθήκαμε τη μεγάλη σημασία της μεσημεριανής ξεκούρασης που έγινε πια μια σπάνια απόλαυση, μια πράξη αγάπης προς τον εαυτό μας.

Οι γιατροί πάντα τόνιζαν την ευεργετική επίδρασή της στο σώμα και το πνεύμα, ενώ τώρα, που την απολαμβάνουμε πια μόνο τα Σαββατοκύριακα, ήρθε η στιγμή να εκτιμηθεί η τεράστια συμβολή της και στην ανθρώπινη ιστορία και πρόοδο.

Ο Τιερί Πακό, καθηγητής της Πολεοδομίας του Πανεπιστημίου Paris XII, εκδότης του περιοδικού «Urbanisme» και συνεργάτης πολλών γαλλικών εφημερίδων, εστιάζει στη σιέστα και στο ρόλο που έπαιξε στην ορθολογική οργάνωση του παραγωγικού χρόνου, κρίνοντας πως πρόκειται για ένα φαινόμενο που δε μελετήθηκε επαρκώς.

Από την εποχή που η Εκκλησία της Δύσης «μετρούσε» το χρόνο με το χτύπο της καμπάνας, οριοθετώντας μέσα σ' αυτόν την ανθρώπινη δραστηριότητα, μέχρι τη γέννηση των καινούργιων χρονικών οντοτήτων στο αστικό εργοστάσιο του 14ου αιώνα, οι άνθρωποι είχαν την ανάγκη για μια σύντομη επιστροφή στον εαυτό τους.

Αυτό, εξάλλου, είναι για τον Πακό η μεσημεριανή ξεκούραση. Κατά τη διάρκειά της, που μπορεί να κρατήσει από λίγα λεπτά ώς λίγες ώρες, δεν είναι απαραίτητο να κοιμηθείς. Είναι περισσότερο η εξαίσια στιγμή της ονειροπόλησης, της περιπλάνησης της σκέψης, ο πιο εκλεπτυσμένος τρόπος για να βρει και πάλι ο άνθρωπος τον εσωτερικό ρυθμό του.

Σιέστα, μια πράξη αντίστασης

Στον ύστερο Μεσαίωνα η χαρακτηριστική ολίσθηση της ώρας ονόματι none τοποθετούνταν γύρω στις δύο το μεσημέρι και ήταν ώρα γεύματος και ανάπαυσης. Οι αγρότες του Μεσαίωνα, πριν από την έλευση των μηχανημάτων που επέβαλαν πιο αυστηρά ωράρια, είχαν προσαρμόσει το δικό τους χρόνο στο ρυθμό της φύσης και επέτρεπαν στον εαυτό τους να λαγοκοιμηθούν ή να χασομερήσουν στη μέση της μέρας.

Στη μισθωτή εργασία η σιέστα έπαιξε το ρόλο μιας παρακαμπτηρίου στην απόλυτα διευκρινισμένη, υποχρεωτική μηχανική δραστηριότητα που έξοχα απέδωσε ο Τσάπλιν στους «Μοντέρνους Καιρούς». Οταν γεννήθηκε η σύγχρονη πόλη, καλλιτέχνες όπως ο Μποντλέρ κουράζονταν από την ασταμάτητη ροή προσώπων και πραγμάτων και η σιέστα πήρε τη μορφή του χρόνου που μπορούσε κάποιος να διαθέσει αποκλειστικά στον εαυτό του. Παρ’ όλα αυτά, οι κοινωνικές επιστήμες δεν ενδιαφέρθηκαν γι' αυτήν.

Για τη σιέστα δεν υπάρχει λέξη στο έργο του Ντιρκέμ, του Μος, του Πρίτσαρντ, του Στρος. Ο Τιερί Πακό στο βιβλίο του παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώθηκε ο μεσημεριανός ύπνος στην τέχνη, αναλύει το μύθο των «δαιμόνων της μεσημβρίας» και αναλογίζεται την αξία της σιέστας σε παλιότερες γενιές ανθρώπων, κάνοντας ειδική αναφορά στον παππού του που οργάνωνε έτσι το χρόνο τους ώστε κάθε μεσημέρι να κοιμάται του καλού καιρού.

Στις μέρες μας αναγνωρίζει τη σιέστα ως μια πράξη αντίστασης στην αστικοποίηση των ηθών σε διαπλανητική κλίμακα. Παρά το γεγονός πως δε διαβάζουμε για πρώτη φορά βιβλίο που να προσεγγίζει τον ύπνο και την ξεκούραση με όρους πολιτικούς ή ιστορικούς, ο Πακό ξαφνιάζει με την πρωτοτυπία και τον τρόπο γραφής του τον αναγνώστη.

Ακόμη και αν δε συμφωνήσουμε με όλες τις θέσεις του, μας κάνει να αναθεωρήσουμε την αξία της σιέστας στην ανθρώπινη ζωή ώστε να επιχειρήσουμε να την ξανακερδίσουμε στο βαθμό που είναι εφικτό.

www.psema.gr - Πηγή:ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ